Open Farm to School / ο σχολικός λαχανόκηπος
«…Δεν έχουν όλα τα σχολεία κήπο, αλλά κάθε κήπος κρύβει ένα σχολείο …»
Καθώς τα περιβαλλοντικά ζητήματα και η υγιεινή διατροφή αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα στην κοινωνία μας, η περιβαλλοντική και αγρο-διατροφική εκπαίδευση θα πρέπει να έχουν πλέον σημαντική θέση στα σύγχρονα σχολικά προγράμματα.
Η επιστημονική μας ομάδα, σχεδίασε το πρόγραμμα βιωματικής εκπαίδευσης “farm 2 school” , όπου οι μαθητές συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες σχετικές με την αγροτική παραγωγή (γεωργία), την προέλευση της τροφής, το περιβάλλον, την υγεία και την διατροφή.
Εργαλείο :Σχολικοί Κήποι – Έδαφος – Βιοποκιλότητα
Οι μαθητές ασχολούνται με την κηπουρική, μέσω της πρακτικής και εμπειρικής μάθησης, εφαρμόζοντας αγροοικολογικές, βιολογικές κι αναγεννητικές πρακτικές στο έδαφος και στο μικρο-οικοσύστημα του κήπου σχολικού.
Βασική ιδέα:
Επιδιώκουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να εμπεδώσουν έννοιες σχετικές με την Διατροφή, την Υγεία, το Περιβάλλον και την Γεωργική δραστηριότητα μέσω του σχεδιασμού και της εγκατάστασης σχολικών κήπων Μεσογειακής, Αγροοικολογικής κατεύθυνσης και της ανάπτυξης βιωματικών εκπαιδευτικών δράσεων. Κατά την διάρκεια των μαθημάτων αναπτύσσονται παράλληλα συνθήκες για την αλληλεπίδραση και συνεργασία μεταξύ των παιδιών με κοινό πεδίο τον κήπο που τους δίνει τροφή & γνώση.
Υπηρεσίες:
Προσπάθειά μας είναι να προσαρμόσουμε την εκπαιδευτική δραστηριότητα στις ανάγκες του σχολείου ή του χώρου που θα την φιλοξενήσει. Αναπτύσσονται έτσι δράσεις με μικρή ή μεγαλύτερη διάρκεια, ημερήσιες, ετήσιες ή περιοδικές και επαναλαμβανόμενες. Κατά τον ίδιο τρόπο, προβλέπονται δράσεις τόσο για σχολεία και χώρους που δεν διαθέτουν ήδη κήπο όσο και δράσεις σε υπάρχοντες σχολικούς κήπους ή άλλους παρόμοιους χώρους.
Το πρόγραμμα με μια ματιά …
- Δημιουργούμε έναν όμορφο και παραγωγικό βιολογικό σχολικό λαχανόκηπο και βοτανόκηπο…
- Εβδομαδιαίες συναντήσεις κι εργαστήρια στον κήπo…
- Φροντίζουμε τα φυτά, το έδαφος και το φυσικό περιβάλλον…
- Μαθαίνουμε τον μικρόκοσμο του κήπου…
- Επισκέψεις σε ανοιχτά επισκέψιμα αγροκτήματα…
Μέθοδος – Βιωματική εκπαίδευση: Οι μαθητές συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες σχετικές με την αγροτική παραγωγή (γεωργία), την τροφή, το περιβάλλον, την υγεία και την διατροφή. Η θεματολογία και τα εργαστήρια του προγράμματος είναι τέτοια ώστε να γίνεται άμεση ή έμμεση αναφορά και στους παγκόσμιους στόχους βιωσιμότητας που έχει θέσει ο ΟΗΕ.
Επικεντρωνόμαστε στους εξής θεματικές ενότητες με βιωματικά και ψηφιακά εργαλεία: Σχολικός Λαχανόκηπος, Βιοποικιλότητα, Ανακύκλωση , Κομποστοποίηση & ζωντανό έδαφος, Αγροοικολογική προσέγγιση (βιολογική καλλιέργεια, περμακουλτούρα, αναγεννητική καλλιέργεια), Υγιεινή και Μεσογειακή διατροφή, Βότανα, Επικονιαστές στην φύση κ.α.
Ευέλικτος σχεδιασμός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τα παιδιά διαφορετικών ηλικιών
Εκτός από τα προτεινόμενα προγράμματά και τις δράσεις, μπορούμε να σχεδιάσουμε ειδικά σενάρια και παιχνίδια βιωματικής εκπαίδευσης για τα σχολεία και για ομάδες παιδιών, που θέλουν να επισκεφτούν συνεργαζόμενα εκπαιδευτικά αστικά κτήματα ( open farm project ).
Αυτά μπορούν επίσης να διαμορφώνονται σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς και το περιβαλλοντικό πρόγραμμα του εκάστοτε σχολείου.
Ενδεικτικές δράσεις και θεματικές ενότητες :
Στον κήπο – Ενδεικτικά :
- Δημιουργία Εδώδιμου Κήπου (Λαχανόκηπος, Βοτανόκηπος, Εδώδιμος οπωρώνας/ food forest).
Προετοιμασία του κήπου – Κατασκευή παρτεριών και φυτεύσεις εποχιακών λαχανικών (σαλάτες, μαρούλια, χλ. κρεμμύδι, μπρόκολο, kale, λάχανα, καρότα, παντζάρια κλπ), βοτάνων και δένδρων – θάμνων. - Θα ‘θελα να ‘μουν κηπουρός – γνωριμία με τον λαχανόκηπο, τα φυτά και τα καθήκοντα μας
- Ο θαυμαστός κόσμος των σπόρων – Εν αρχή ην ο σπόρος. Παρακολουθούμε τα στάδια του ληθάργου και της βλάστησης των σπόρων μέχρι το νεαρό φυτάριο να βγάλει τα πραγματικά του φύλλα .
- Αναγεννητικός σχολικός κήπος (Regenarative school garden) – Στόχος μας η βελτίωση της δομής και της υγείας του εδάφους. Οι μικροοργανισμοί, οι μύκητες και τα βακτήρια είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία του εδάφους.
Εφαρμογή στον κήπο μας μειωμένης εδαφοκατεργασίας, εδαφοκάλυψης, αμειψισποράς και συγκαλλιέργειας.
Θεματικά εργαστήρια – Ενδεικτικά :
- Μέλισσα και ζουζουνόκοσμος – Ο κόσμος της Μέλισσας και οι επικονιαστές της φύσης
Γνωριμία με τον μικρόκοσμο, τους εχθρούς και φίλους του κήπου μας .
Τα παιδιά θα κατανοήσουν τη σημαντικότητα των μελισσών (ήμερων κι άγριων), αλλά και των άλλων επικονιαστών για το περιβάλλον και τον άνθρωπο βοηθώντας έτσι στη διάσωση και στη διατήρησή τους.
Με τη ζωή της μέλισσας ως παράδειγμα, ελπίζουμε να εμπνεύσουμε την περιβαλλοντική συνείδηση στους μελλοντικούς πολίτες. - Βοτανόκηπος – Τα Μυρωδικά του κήπου – Ταξίδι στον κόσμο των βοτάνων / Φαρμακευτικά & αρωματικά φυτά . Τα εργαστήρια έχουν στόχο τη γνώση της σπουδαιότητας που έχουν τα μυρωδικά βότανα των λόφων, τα αγριολούλουδα και όλα αυτά τα σπάνια και ενδημικά φυτά, τα οποία δίνουν στην ελληνική χλωρίδα τη μοναδικότητα της.
Ψηφιακά και βιωματικά εργαστήρια
– digital farm2school- Ο Υβριδικός Σχολικός μας κήπος
Πρόγραμμα βιωματικής και ψηφιακής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και κηπουρικής για μαθητές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, βασισμένη στο τρίπτυχο:
Περιβάλλον, Διατροφή- Υγεία, Τεχνολογία
- Gardening on camera/ Καλλιέργεια εξ αποστάσεως
- Gardening Homework/ Δραστηριότητα στο σπίτι
- Digital gardening training / Ψηφιακή εκπαιδευτική καλλιέργεια
- Garden Time Lapse/ Χρονογραμμή με εικόνα
- School Garden Project/ Κατασκευή σχολικού κήπου
Επίσης : Σεμινάρια εκπαιδευτικών του σχολείου που οι τάξεις τους εμπλέκονται στα εργαστήρια – ενημέρωση σχετικά με τα καθήκοντα και τις δράσεις στον σχολικό κήπο. Παρουσίαση του προγράμματος “farm2school” και ιδέες για εκπαιδευτικές δράσεις με αφορμή τον κήπο.
Φωτογραφίες από το αρχείο μας …
